Ojczyzną słonecznika jest Ameryka, do Europy został przywieziony w XVI w. i tutaj rozpowszechnił się jako roślina ozdobna. Obecnie jest znany i uprawiany niemal na całym świecie, nie tylko dla jego pięknych dużych kwiatów, lecz również ze względu na posiadane właściwości i jest wykorzystywany jako roślina oleista, pastewna, jadalna (jego nasiona bardzo chętnie są łuskane i jedzone) i ozdobna.Słonecznik ma duże wymagania glebowe i cieplne, ale jest odporny na brak wody – jego naturalnym siedliskiem są tereny stepowe. Uprawiany jest głównie w klimacie umiarkowanym i podzwrotnikowym. Z przerobu słonecznika pochodzi 11% światowej produkcji olejów roślinnych, jego nasiona zawierają do 45% tłuszczu i dużo białka, z których wyrabia się olej o najwyższej jakości i uniwersalności. Masa z wyłuskanych nasion śłuży do wyrobu chałwy. Światowa produkcja słonecznika osiąga wartość 24 mln ton, a powierzchnia uprawy wynosi ok. 1,7 mln ha. Do największych producentów zaliczają się: – Argentyna (5 mln ton), – Ukraina (2,8 mln ton), – Rosja (2,7 mln ton),- Francja (2,2 mln ton),- Stany Zjednoczone (1,6 mln ton),- Indie (1,5 mln ton)Nazwa rośliny – słonecznik – pochodzi od jego możliwości odwracania się w kierunku słońca. Takie zjawisko, występujące często u roślin, nosi nazwę heliotropizmu i jest jedną z odmian fototropizmu (reakcji rośliny na światło).